NDSM Energie als pionier van de coöperatieve energiewereld
Van technologische focus naar coöperatieve kracht: NDSM Energie was er vroeg bij!
Tot 2013 werden windprojecten vooral technisch benaderd, alsof ze niet meer waren dan een ruimtelijk project zoals een woonwijk of bedrijfspand. Ingenieurs gingen met goede intenties aan de slag, ervan uitgaande dat iedereen de noodzaak van duurzame energie zou begrijpen. Informatie bleef beperkt tot projectwebsites en nieuwsbrieven, zonder ruimte voor dialoog of participatie.
Maar windturbines bleken anders: ze raakten aan emoties, landschappen en maatschappelijke onvrede. Terwijl de windsector zich vanaf 2000 begon te professionaliseren, groeide ook de weerstand vanuit de samenleving. Wethouders en raadsleden kregen te maken met forse kritiek, vaak diepgeworteld in wantrouwen naar de overheid. Veel vergunningsprocedures stagneerden en projecten sneuvelden vroegtijdig.
De sector realiseerde zich dat windparken meer vragen dan techniek: ze vragen om verbinding met de gemeenschap. NDSM Energie was hierin een pionier. Vanaf het begin stond bij ons het betrekken van de lokale omgeving centraal, niet uit verplichting, maar vanuit de overtuiging dat de energietransitie alleen samen met de samenleving succesvol kan zijn.
Een belangrijke mijlpaal in deze ontwikkeling was de introductie van de Gedragscode Draagvlaken Participatie Wind op Land in 2013. Hiermee deed de windsector vrijwillig een aanbod: per opgewekte wind megawattuur gaat € 0,50 in een pot voor de omgeving, wat neerkomt op € 5.000 tot € 10.000 per turbine per jaar. Dit concept van financiële participatie bracht structuur en voorspelbaarheid in de relatie tussen windparken en hun omgeving. Na tien jaar is deze zelfbindende code een standaard geworden voor elk windpark in Nederland. Voor NDSM Energie was dit nooit slechts een financiële regeling; het was een kans om duurzame energie echt lokaal te verankeren en gemeenschappen te versterken.
Deze aanpak zorgde voor een grotere betrokkenheid van de omgeving en leidde tot een flinke groei van energiecoöperaties. Onze aanpak werpt zijn vruchten af. Energiecoöperaties zijn uitgegroeid tot een belangrijke motor van de energietransitie. Waar Nederland in 2010 slechts 5 coöperaties telde, waren dat er in 2023 maar liefst 714. Deze indrukwekkende groei laat zien dat lokale samenwerking en participatie essentieel zijn voor succes.
Als een van de vroegere energiecoöperaties in Nederland zijn we trots op onze rol als pionier. We blijven ons inzetten voor een toekomst waarin duurzame energie projecten niet alleen technisch, maar vooral samen met de gemeenschap worden gerealiseerd. Samen maken we de energietransitie mogelijk!
Bron: Bosch & van Rijn (2024)
